Volkswagen iz Vogošće
PRETIS (Preduzeće Tito Sarajevo) iz Vogošće, fabrika koja je prevashodno bila deo namenske industrije, 1965. godine počinje sklapanje automobila NSU Prinz.
Ovaj potez je otvorio vrata čuvenom nemačkom proizvođaču automobila, Volkswagenu, koji će se u BiH praviti automobile sve do raspada Jugoslavije i početka rata.
Ukupno je sklopljeno 15.000 automobila Prinz, ali se NSU nije dugo zadržao u Sarajevu, pošto se ubrzo utopio u Volkswagen.
Međutim, 1969. godine dolazi do potpisivanja ugovora o poslovno-tehničkoj saradnji između UNIS-a i Volkswagena po kome su ubrzo izgrađene hale površine 40.000 kvadratnih metara u kojima će se proizvoditi VW Buba, verovatno najpopularniji Volkswagenov model svih vremena.
Tako je nastao TAS – Tvornica automobila Sarajevo, sa udelom Unisa i Volkswagena u vlasništvu u odnosu 51:49.
Buba se u Sarajevu proizvodila od 1972. do 1976. godine u tri verzije- 1200, 1300 i 1303, a sa TAS-ovih proizvodnih traka je izašlo oko 30.000 ovih automobila.
Golf I se sklapao u TAS-u od 1976. do 1985. godine, kada u proizvodnju ulazi sledeća generacija ovog popularnog automobila Golf II. Do 1992. godine u Sarajevu je ukupno proizvedeno 150.000 Golfova.
Svi delovi za Golfa koji su proizvedeni u Jugoslaviji ispunjavali su najstrožije standarde kvaliteta pa se Golf iz Vogošće po kvalitetu nije razlikovao od nemačkog.
Primerci Golfa koji su silazili sa proizvodnih traka TAS-a, u odnosu na one iz Nemačke, imali su posebne oznake koje su asocirale da je proizveden u Jugoslaviji. Tako je Golf proizveden u TAS-u imao oznake J, JL, JX, JD, JLD i JGL. Ipak, u poslednjoj godini proizvodnje Golfa, pred samo izbijanje rata BiH, slovo J iz oznake je izbačeno koje je asociralo na Jugoslaviju.
Golf II postao je svojevrsni fenomen u BiH i dan danas ovaj model čini značajan procenat registrovanih automobila u ovoj zemlji.
Volkswagenov muzej u Volfsburgu januara 2017. godine postao je bogatiji za dragoceno vozilo. Reč je o Golfu prve generacije, proizvedenom u pogonima TAS-a, koji je u Nemačku lično dovezao vlasnik – Ernest Jović iz Sarajeva.
Jović je čelnicima Volkswagena, pored automobila, predao i originalni račun na iznos od 12.654 nemačkih maraka. Toliko je Golfa ‘jedinicu’ platio njegov pokojni otac kada je 1982. godine kupio automobil iz fabrike u Vogošći.
